Kumpulan kami iaitu kumpulan 3 telah membentangkan tugasan kursus Sosiolinguistik bahasa Melayu yang bertajuk "Perembangan bahasa Melayu sebagai bahasa kehakiman" dalam kelas Sosiolinguistik pagi tadi. Pada entri kali ini, saya akan menerangkan serba sedikit berkenaan salah satu elemen dalam "Perkembangan bahasa Melayu sebagai bahasa kehakiman" iaitu "Peristilahan Undang-undang".
Kata- kata baharu yang digubal disebut istilah, iaitu bentuk linguistik yang terdiri daripada sama ada satu kata atau frasa yang mempunyai makna kamus yang sempurna bagi sesuatu bidang tertentu. Makna kamus ini sebenarnya berbeza daripada makna konotasi, makna figuratif dan makna konteks yang di dalamnya terdapat pengaruh perasaan dan tanggapan dalam budaya. Sebaliknya makna kamus merupakan pencerminan konsep tertentu atau beberapa integrasi konsep yang sesuai bagi sesuatu bidang tertentu.
Nik Safiah Karim dan Faiza Tamby Chik ( 1994: 82 ) menyatakan bahawa pembinaan istilah undang-undang, seperti pembinaan istilah bidang-bidang lain, telah dilakukan dengan prosedur yang tertentu yang telah diatur dengan agak perinci oleh DBP dalam buku Pedoman Umum Pembentukan Istilah Bahasa Malaysia. Pada dasarnya kerja penggubalan istilah bidang undang-undang, seperti juga pembinaan istilah-istilah bidang lain, ialah kerja “penterjemahan” dan “pemadanan”.
Penelitian terhadap istilah-istilah bidang undang-undang yang tergubal menunujukkan istilah-istilahnya terdiri daripada beberapa sumber. Antaranya:
Bahasa Melayu sendiri, seperti sempadan (boundry), tipu (cheat), suku (clan), peras (extort), denda (fine), pindah (transfer), beli (purchase), pekerja (employe), utusan (envoy), hukuman (sentence), dengar cakap( hearsay ), budak (infant), tunda (postpone), anak angkat (adopted child).
Sumber dialek atau bahasa serumpun
Sumber dialek atau bahasa serumpun seperti calon( candidate), sogok (bribe), kamar (chamber), sandera( hostage), burunan (fugitive), muncikari (procurer/pimp), bajingan (villain).
Istilah-istilah pinjam terjemah
Istilah-istilah pinjam terjemah seperti penzahiran dokumen (discovery of document), perlindungan mutlak (absolute privilege), kecederaan badan (bodily harm), penghinaan mahkamah (contempt of court), pembubaran perkahwinan (dissolution of marriage), mengaitkan pengetahuan (impute knowledge).
Istilah-istilah yang digubal secara transliterasi, iaitu istilah-istilah yang meminjam label asal dalam bahasa sumber tetapi ejaannya sahaja yang disesuaikan dengan sebutan dan ejaan bahasa Melayu seperti liabiliti( liability), litigasi (litigation), plaintif (plaintiff), defendan( defendant ), undang-undang sivil (civil law), akta (act), parol (parole), ekuiti (equity) dan lain-lain.
Peminjaman secara terus, iaitu tanpa mengubah apa-apa pun termasuk pengekalan ejaan dan sebutan, terutamanya dari bahasa Inggeris seperti Hansard, Home Guard, Common Law, Alien; bahasa Perancis seperti cy-pres, cestui(s)-que-trust, feme sole, force majeure, autrefois acquit, autrefois convit dan bahasa Latin seperti prima facie, pro-rata, locus standi, abinitio, ratiodecidendi, actus reus, mens rea, audi alterm partem dan bona fide.
Tinjauan sepintas lalu menunjukkan terdapat juga banyak unsur pinjaman daripada bahasa asing seperti Arab, Perancis, Itali, Melayu, Cina dan Latin misalnya sugar, sherbet satan, galley, minaret ( bahasa Arab ), voir dire, feme sole, pour autrui, fait accompli, vis-à-vis, profit a prendre, centui que trust ( Perancis ), orang utan, amuk, rambutan, durian ( Melayu ), tea, typhoon ( Cina ), del crede agent, pizza, makaroni, spaghetti ( Itali ), dan ex gratis, harbeas corpus, locus standi, obiter dicta, bona fide, non est factum, audi alteram partem ( Latin ).
Penggubalan istilah undang-undang telah memberi beberapa kesan dalam bahasa Melayu. Antaranya ialah pertambahan bilangan kata bahasa Melayu dan membantu membesarkan saiz perbendaharaan kata bahasa Melayu. Kesan lain ialah penggayaan bahasa Melayu dengan konsep-konsep baharu melalui penggubalan cara transliterasi dan pinjaman terus, misalnya:
Akses ( access ), akru ( accrue ), akuiesens ( acquiescence ), akta ( act ), admiralti ( admiralty ), agresi
( aggression ), aset ( asset ), award ( award ), bailif ( bailiff ), broker
( broker ), catel ( chattel ), dures ( duress ), dan lain-lain.
Consensus ad idem, bona fide, audi alteram partem,
harbeas corpus, stare decisis
dan lain-lain.
Antara kesan sampingan penggubalan istilah dengan cara pendekatan ini ialah terhasilnya tambahan sistem bunyi bahasa Melayu, misalnya bertambah lagi kehadiran bunyi (j) di akhir kata, miaslnya caj (charge), demuraj (demurrage), surcaj (surcharge) dan salvaj( salvage). Selain itu, bentuk kata-kata bahasa Melayu dibanjir pula oleh morfem-morfem terikat yang pada satu masa dahuu tidak wujud dalam bahasa Melayu misalnya pro- (pro-forma, pro-rata), ad- (ad hoc, ad valorem), -si( provasi, pengagresi), -ori (mandatori, interlokuri), -iti( minoriti),-if (perjanjian kolektif, tindakan eksekutif), -isme (totalitarianisme), dwi- (dwibahagian, dwipihak), dan –sial (kepentingan benefisial).
Sebagai kesimpulannya, bahasa Melayu dalam bidang kehakimanharuslah diperkukuhkan lagi penggunaannya. Usaha-usaha meningkatkan penguasaan bahasa Melayu laras undang-undang perlulah diberi perhatian yang serius oleh pihak-pihak yang bertanggungjawab.
No comments:
Post a Comment